De Regionale Energiestrategie, ook wel de RES genoemd, gaat over de gezamenlijke opgave die alle gemeentes in Nederland hebben om duurzame elektriciteit en warmte te gaan opwekken.
Uit het klimaatakkoord is gekomen dat alle gemeentes samen 35 TWh elektriciteit moeten opwekken. Dat is ongeveer 30% van het totale elektriciteitsverbruik in Nederland. De gemeentes moeten samenwerken in 30 regio’s, die elk een bod moeten uitbrengen hoeveel elektriciteit zij samen kunnen opwekken met gebruik van windturbines op land, zonnepanelen op grote bedrijfsdaken en zonnevelden.
Windturbines op zee en zonnepanelen op huizen vallen hierbuiten omdat de Rijksoverheid die via andere programma’s meetelt om aan de overige 70% van het Nederlandse elektriciteitsgebruik te komen. Natuurlijk moeten we naast elektriciteit opwekken ook energie gaan besparen, maar ook dit valt onder een ander programma van het Rijk.
De RES in Amersfoort
In Amersfoort ligt nu het eerste concept bod ter bespreking. Ons bod is dat we samen 0,5 TWh elektriciteit kunnen opwekken en denken dat we dat door middel van 17 windturbines en 190 hectare aan zonnepanelen op bedrijfsdaken, overdekte parkeerterreinen en geluidschermen gaan doen.
Die 0,5 TWh klinkt laag ten opzichte van de totale opgave van 35 TWh, maar als je bedenkt dat wij als regio Amersfoort de kleinste van 30 regio’s zijn, doen we toch best veel. Desondanks vinden wij als GroenLinks dat we nog wel beter kunnen. Met dit bod halen we namelijk maar een 43% CO2 besparing in onze regio in 2030, terwijl we als regio hadden afgesproken dat we minimaal een 49% CO2 besparing wilde hebben. Daarom dienen wij een motie in waarin staat dat wij willen dat het bod verhoogd wordt, zodat we minimaal die 49% halen.
Is dit realistisch? Wat ons betreft wel. In ons bod is namelijk tot 2030 nog geen zonnepanelen op land meegenomen. Natuurlijk zien ook wij het liefst eerst alle daken vol, maar zoals in het stuk van wethouder Janssen al te lezen was, wordt dit lastig en zullen we zonnevelden echt hard nodig hebben. Er is wat ons betreft dus nog voldoende ruimte om het bod te verhogen.
Not in my back yard
In de inleiding benoemde ik al dat de RES een grote invloed gaat hebben op de fysieke leefomgeving in de hele regio. Met 17 windturbines, 190 hectare aan zonnepanelen op o.a. daken en wat ons betreft extra zonnevelden, zullen overal in de regio veranderingen in het landschap ontstaan. Dus ook binnen onze gemeentegrenzen, in ‘onze achtertuin’. We snappen dat dit vervelend kan zijn voor mensen die hier direct uitzicht op hebben, maar we vinden het ook belangrijk dat de gemeente Amersfoort zijn verantwoordelijkheid neemt en het niet allemaal afschuift op onze buurgemeentes. Al helemaal omdat wij als grote stad de meeste elektriciteit verbruiken. Dan is het behoorlijk oneerlijk als wij onze buren het probleem laten oplossen.
Helaas denkt niet iedereen daar hetzelfde over. Het CDA wil bijvoorbeeld geen grote windturbines in onze achtertuin, waarbij ze 'achtertuin' wel erg ruim opvatten. Zij dienen namelijk een motie in dat ze geen windturbines van 150m of hoger binnen 5 km van onze gemeentegrens willen hebben. Daar zijn wij het om heel veel redenen niet mee eens. De belangrijkste twee zijn:
- Grotere windturbines zijn efficiënter en draaien langzamer waardoor ze minder geluidsoverlast en vogelsterfte veroorzaken dan kleine windturbines.
- Door te kiezen voor 5 km voorkomen ze niet alleen windturbines vlak bij onze gemeentegrens, maar zeggen ze eigenlijk dat ze helemaal geen windturbines in onze regio willen. Op de 3 windturbines langs de A12 na vallen namelijk alle andere windturbines in onze regio dan af.
Het CDA zegt hiermee niet alleen dat ze als gemeente Amersfoort geen verantwoordelijkheid willen nemen, maar dat ze eigenlijk als regio Amersfoort geen goed RES bod willen doen. Hiermee lopen ze weg voor onze gezamenlijke rol in de energietransitie terwijl ook zij het Deelakkoord Duurzaamheid hebben ondertekend waarin staat dat we het vestigen van windmolens in onze gemeente stimuleren.
We kunnen in plaats van die 14 windturbines natuurlijk ook zonnevelden aanleggen, maar wat ons betreft hebben de 200 hectare aan zonnevelden die voor de windturbines in de plaats moeten komen een groter effect op het landschap.
Hoe gaat het verder?
Aanstaande dinsdag bespreken we het concept bod en de moties in de gemeenteraad. Het concept bod en de aangenomen moties uit alle gemeenten worden voor 1 oktober opgestuurd zodat de biedingen van alle regio’s gezamenlijk bekeken kunnen worden.
Daarmee zijn we nog lang niet klaar met de RES. Technieken en inzichten veranderen en de realiteit kan anders uitpakken. Misschien melden zich wel heel veel partijen die zonnevelden willen aanleggen en komen de windturbines op hele andere plaatsen dan die we verwacht hadden. (We gaan als gemeentes namelijk niet zelf die dingen bouwen, dat moet uit de markt komen).
Daarom leggen we met dit concept bod nog helemaal niets definitief vast. De regio’s gaan na het concept weer verder om hun plannen verder uit te werken waarbij de aangenomen moties meegenomen worden om tot een definitief RES 1.0 bod te komen voor 1 juli 2021. Daarna zal de RES elke twee jaar herzien worden zodat hij altijd up-to-date blijft.
Zelf een mening over windturbines, zonnevelden en de RES? Je kunt daar voor elk bod over meepraten. Benader ons direct of doe mee met de participatie en inspraakmogelijkheden die de aankomende jaren georganiseerd gaan worden. Houd daarvoor onze kanalen, de kanalen van de gemeente, of de website van onze RES-regio in de gaten.
Bron afbeelding: PDOK