Vandaag breng ik een bezoek aan het atelier van beeldend kunstenaar Theo van der Hoeven. Het is stil op het voormalige terrein van de voormalige kleurstoffenfabriek Warner Jenkinson. Ik parkeer voor een deur waarop een koperen affiche is aangebracht. Hierop staat de tekst: "Uit de Kunst", Theo van der Hoeven. De deur is op slot. Ik loop het terrein op. Aan de achterzijde stuit ik op een taart van tweeëneenhalve meter doorsnede, die rust op twee enorme granieten rotsblokken. Verder zie ik allerlei materialen, kratten en gereedschap. Een dubbele deur geeft toegang tot de zijingang. Ook deze is gesloten. Terwijl ik terug loop naar de auto, pak ik mijn iPhone. Een luid getoeter doet mij opschrikken. Het is Theo.
"Kom binnen, let op het opstapje, het is een zooitje binnen, wil je koffie?"
"Ja graag, zwart."
Ik ga zitten aan een lange tafel. Boven mijn hoofd hangen vlinders van metaaldraad, gespoten in diverse kleuren. Aan de rechterwand hangen vlindervleugels in een wat abstractere vorm. Op tafel art impressions van de Amersfoortse Mevlana moskee.
Theo is sinds 2007 werkzaam in de Kruiskamp, als wijkkunstenaar. In opdracht van Amersfoort in C probeert hij, in samenwerking met de bewoners van de wijk, deze een beter aanzien te geven.
"Wat is je insteek?"
"Mensen moeten trots zijn op de wijk. Hoe kunnen de mensen trots worden op hun wijk? Door aandacht te besteden aan de omgeving waarin zij dagelijks verkeren."
"Heb je de mensen zelf laten meedenken?", vraag ik hem. "Ik ga uit van de behoefte van de mensen, interpreteer deze en geef dat vorm."
"Noem eens een voorbeeld."
"Ik doe graag dingen die nog nooit gedaan zijn. Heb je die taart gezien?". "Ja", antwoord ik, "Die kan je niet over het hoofd zien. Een taart opgeleukt met spiegeltjes en kraaltjes."
"De integratie van verschillende culturen start in de keuken", vervolgt Theo zijn verhaal. "Als mensen uit verschillende culturen bij elkaar zitten omdat er iets te vieren valt, dan doen ze dat in de vorm van eten. Daarom heb ik indertijd, in het kader van Amersfoort 750, zes grote taarten gemaakt, samen met de kinderen van de buitenkast en met studenten van de academie voor beeldende vorming te Amsterdam. Taarten die bleven drijven op de kleine vijvers in de Kruiskamp. Een van deze taarten werd door de grachten naar het Museum Flehite getrokken als geste van de bewoners van de Kruiskamp aan Museum Flehite, dat werd heropend na het asbestdebacle."
Theo is geboren in de schilderswijk in Den Haag. Zijn geboortehuis staat er nog dankzij de monumentale afwerking, zoals glas in lood ramen, ontworpen door Bart van de Leck, een tijdgenoot van Mondriaan. Hij is geïnspireerd door zijn stijl. Theo kijkt omhoog; hij visualiseert; "Die mooie kleuren van de glas in lood raampjes, rood groen en blauw. Bart van de Leck had begrip voor de arbeidersklasse. Hij wilde dat zij ook mooi woonden. Dat is toch niet iets waar je je voor moet schamen? Ik was tien jaar toen we verhuisden naar een betere wijk in Den Haag, waar mijn ouders een pension begonnen. De eerste Portugese gastarbeiders vonden bij ons onderdak. Deze arbeiders kwamen ook bij ons thuis. Zo groeide ik op met een enorme diversiteit aan klanken, geuren en smaken; externe prikkels die mede veroorzaken of wij tolerant zijn of niet", aldus Theo.
Tulpen en vlinders verbinden culturen, zo luidt één van mijn tweets. "Theo, wat is de samenhang?"
"Het begint met de openbare basisschool De Vlindervallei. "De school wordt nu gerenoveerd. In een van de vijvers van de school wordt een granieten steen geplaatst." "De steen die buiten ligt?"
"Ja, wat een joekel hè, deze steen is een geschenk van de firma Bus Natuursteen. Op deze steen wordt een kunstwerk geplaatst in de vorm van een stalen buis, waarop vlinders worden bevestigd. Ik gebruik fluoricerend materiaal, zodat ze altijd zichtbaar zijn", zegt hij, terwijl hij wijst op de muur waar de vleugels in abstractere vorm hangen. Als de school wordt geopend, staat het kunstwerk er. Aan de binnenzijde van het plein van de school worden ook vlinders geplaatst en dat loopt dan door naar de van Galenstraat, waar de Mevlana moskee gevestigd is. De Mevlana moskee wordt omgeven door een muur. Deze muur wordt voorzien van een decoratie van geglazuurde tegels met tulpenmotieven, vervaardigd in Iznik, Turkije. Tulpen komen immers oorspronkelijk uit Turkije. De meeste grote moskeeën worden gedecoreerd met Iznik-tegels. "Kijk, ik heb er een art impression van gemaakt", zegt hij wijzend op de panoramafoto. Als het klaar is, laat ik de bewoners langs de hele muur tulpenbollen planten.
Op het terrein aan de Lemairestraat ligt een braak afgerasterd terrein. Rondom staan acht, zeven en een halve meter hoge vlaggenmasten. Daar worden tijdelijk vijftig vlinders aangehangen. Dit project is de opmaat naar de definitieve plaatsing van de vlinders in de vlindervallei en de Turkse tulpen van de Mevlana moskee."
De projecten worden gefinancierd uit het buurtbudget en door diverse sponsoren, zoals de winkeliersvereniging, Dura Vermeer en de woningbouwverenigingen Alliantie en Portaal.
Sieta Koet
Reageren Sieta Koet-Minis,raadslid GroenLinks Amersfoort,
e.koet-minis@raad-amersfoort.nl
Theo van der Hoeven, kunstenaar in Kruiskamp (foto: Sieta Koet-Minis)