In 2018 kwamen we in het stadsbestuur, precies op het moment dat het genomen besluit moest worden uitgevoerd. Er was op dat moment nog brede politieke steun voor de weg. Wij hebben eisen gesteld aan de uitvoering: het moet binnen budget want er zijn meer zaken waar we geld aan uit willen geven. Een extra doorrekening en een second opinion lieten zien dat het budget voldoende was.
De aanleg werd gestart. De eerste ronde bomenkap (ongeveer 1800 bomen), het verleggen van kabels en leidingen, grondaankoop, onderzoek van de bodem. Daarmee werd al 30 miljoen uitgegeven van het totaalbudget van 68,3 miljoen. Vervolgens startte de aanbesteding en bleek het budget inmiddels niet meer toereikend. Een patstelling ontstond. Er zijn door het college van B en W verschillende scenario’s uitgewerkt.
Een scenario is doorgaan met het project en extra gemeentelijk geld in het project steken. Dat vonden wij geen optie. Een ander scenario was stoppen. Dat is echter niet gratis, de nutsbedrijven hebben bijvoorbeeld leidingen verlegd en zullen daar geld voor willen zien. Uiteraard betekent dat ook het vervangen van de gekapte bomen. Al met al is een berekening gemaakt van ongeveer 8 miljoen. Of het precies dat bedrag zal worden, weet nu niemand maar dat het in de miljoenen loopt is wel duidelijk. Onduidelijk is verder wat de provincie – die fors meebetaalt aan de weg – in dat geval terugeist. De afgesproken natuurcompensatie in de Melksteeg komt ook onder druk. Een Europese subsidie ter grootte van 15 miljoen euro werd aangevraagd.
En nu? In december heeft het college de raad een brief gestuurd: de extra kosten zijn opgelopen tot 19 miljoen. Door o.a. de vertraging en de stijging van prijzen in de bouw, is het project nog duurder. Of de Europese subsidie wordt toegekend, weten we pas in de zomer. Het zal niet genoeg zijn, weten we nu.
Er is veel veranderd sinds in 2016 besloten werd de weg aan te leggen. Er zijn inmiddels grootschalige woningbouwplannen aan de westkant van Amersfoort: zo’n vijfduizend woningen in het gebied Langs Eem en Spoor (Wagenwerkplaats, Kop van Isselt). Daarmee komt de leefbaarheid van de stad onder druk. De plannen voor een autoluwe stadsring worden steeds concreter. Er wordt anders gekeken naar het gebruik van de openbare ruimte en naar de manier waarop we ons verplaatsen door de gemeente. De leefbaarheid is als thema actueler geworden.
Vier jaar geleden werd dit gesprek nog niet zo gevoerd in de raad. Gelukkig nu wel. En wat zegt dit dan nu over de westelijke rondweg? Hoe het ook zij, doorgaan of stoppen, ze kosten beide miljoenen. En voor beide gelden voor- en nadelen. Er is geen makkelijke keuze. Voor we zo’n beslissing kunnen nemen zal er eerst een duidelijke visie moeten liggen op hoe we in de toekomst in Amersfoort met ons verkeer willen omgaan. We willen naar meer dan alleen het losse project kijken. Hoe verplaatsen wij ons straks? Waar willen we ruimte geven aan groen en langzaam verkeer en op welke plekken is er ruimte voor de auto? De gedachten over zo’n visie beginnen zich te ontwikkelen, in februari is hierover een eerste gesprek in de gemeenteraad geweest.
Een ding is zeker. Mocht de Europese subsidie er niet komen en trekt Den Haag de portemonnee ook niet, dan is het project Westelijke Ontsluiting in zijn huidige vorm sowieso niet meer mogelijk. Het is voor ons ondenkbaar dat Amersfoort 19 miljoen op tafel legt.
