Daan Vosskuhler werd onlangs lid van GroenLinks. Als blogger en deelnemer van het BewonersWeb is hij geïnteresseerd in wijkontwikkeling en burgerinitiatieven. Via raadslid Dick van de Velde kwam hij in contact met GroenLinks Amersfoort. Lees zijn blog: Is er nog één professional in de wijk?
Is er nog één professional in de wijk?
Als wijkbewoner van Schothorst heb ik me jaren bezig gehouden met het reilen en zeilen van de 'wijkontwikkeling' in mijn directe omgeving. Met enkele gedreven 'collega bewoners' leverde dat prachtige projecten en acties op. Wat bijvoorbeeld te denken van een bewonersproject in de buurt Queekhoven, waar een straatgroep te nadrukkelijk experimenteerde met het onveilig maken van de leefomgeving. Met als dieptepunt het compleet in de as leggen van een gymzaal. In no time werd met een hechte groep van zo'n 12 omwonenden paal en perk gesteld aan de overlast. Er werd gesurveilleerd rond de kerstdagen, er kwam videobewaking op een schoolplein én er werd 's winters indoorvoetbal voor de hangjeugd georganiseerd in de herbouwde gymzaal. Zo werden de contacten tussen jong en oud versterkt, nam de sociale controle toe en deden calamiteiten zich niet meer voor.
Het succes van die interventies kwam mede door de intensieve samenwerking met een team van professionals, dat destijds spelregels hanteerden die anno 2013 niet zouden misstaan. Immers in het project werd uitgegaan van de 'kracht van de buurt'. Buurtbewoners werden gezien als de experts van hun leefomgeving. Zij kwamen met voorstellen en ideeën voor een effectieve aanpak van overlastproblemen en werden daarin gefaciliteerd door de gemeentelijke wijkmanager, de wijkagent, een schooldirectrice en een opbouwwerker.
'Bottom up' was het credo, omdat er al teveel projecten mislukten die exclusief uit de koker van het management van instellingen en overheid kwamen. Met name de rol die de wijkmanager destijds speelde was cruciaal. Immers voor een aantal concrete maatregelen was de samenwerking met meerdere gemeentelijke diensten essentieel.
De korte lijnen die ontstonden met wijkprofessionals behoren inmiddels tot het verleden. Het wijkmanagement van de gemeente is uitgekleed, de wijkagent mag niet meer op z'n 06 nummer gebeld worden en het opbouwwerk is wegbezuinigd. Kortom voorwaarden die nodig zijn om tot een geslaagd bewonersinitiatief te komen lijken omgekeerd evenredig te zijn met de eindeloze oproep aan bewoners om in hun 'burgerkracht' te komen.
Van de vijf kleinschalige en goedkope initiatieven die ik in de afgelopen jaren nam, is er één enkele succesvol geweest. Het werd tijd om de bakens te verzetten. Als 'buurtgek' werd ik noodgedwongen 'stadsgek' en ging me bezig houden met het reilen en zeilen van de stedelijke politiek en het beleid rond wijkontwikkeling. Die switch werd mede ingegeven door nieuwsgierigheid. Als socioloog ben ik gericht op de vraag hoe de (machts)werking binnen de systeemwereld van overheid en instellingen eruit ziet. Een werking die niet zelden haaks staat op de behoefte en vragen uit de leefwereld van de wijkbewoner.
Inmiddels ben ik twee jaar verder en maak de eerste balans op. Wat overheerst zijn de zorgen over de gevolgen van de economische crisis, die langs de weg van immense bezuinigingen afgewenteld worden op kwetsbare burgers.
"En de vorming van de wijkteams dan?", hoor ik u vragen. Op die vraag moet ik het antwoord schuldig blijven. Als betrokken bewoner die jaren heeft samengewerkt met wijkprofessionals heb ik dit keer geen enkel zicht op hoe de formering van die teams zich voltrekt. Er wordt immers geen gebruik gemaakt van de kennis van bewonersnetwerken. En dat is opmerkelijk gezien alle beleidsstukken waarin de burger prominent op de troon wordt gezet als verantwoordelijk voor de zorg voor zichzelf en de buren. De langs de top-down georganiseerde komst van enkele Stip's kunnen zo'n gemiste kans niet compenseren. Of om met Jos van der Lans te eindigen: "... zonder een permanente oriëntatie op burgerkracht blijven wijkteams niet meer dan een krachteloos middel, niet meer dan oude wijn in nieuwe zakken".
Reageren Daan Vosskuhler,daanvosskuhler@groenlinksamersfoort.nl