Bram: “Jeugdbescherming is het namens de overheid beschermen van kinderen die in hun gezonde en veilige ontwikkeling worden bedreigd. In Nederland zijn een ondertoezichtstelling, voogdijmaatregel (gezag over een kind wordt aan iemand anders dan de ouders gegeven) en de uithuisplaatsing van een kind mogelijke maatregelen als dat in verband met de veiligheid van het kind noodzakelijk wordt geacht.”



 

Waarom maken we ons zorgen?

Eind 2019 heeft de Inspectie voor Gezondheidszorg en Jeugd een rapport uitgebracht waarin zij constateert dat kinderen met een ernstige ontwikkelingsbedreiging op dat moment onvoldoende bescherming kregen. De voortgangsrapportage van de Inspectie voor Gezondheidszorg en Jeugd die in oktober 2020 verscheen, concludeerde dat er voor de langere termijn een positieve beweging in gang is gezet maar tegelijkertijd stelde zij vast dat de jeugdbescherming en jeugdreclassering ruim een half jaar na het uitbrengen van het eerdere rapport nog niet op orde zijn gebracht. Er bleek onvoldoende te zijn gebeurd om de acute, ernstige situatie die de inspectie eind 2019 constateerde op korte termijn op te lossen.

Beeld lokale situatie

Omdat het hier gaat om landelijke rapporten en wij een beeld wilden krijgen van de lokale situatie hebben wij ook veel gesprekken gevoerd met ouders en kinderen uit Amersfoort. Uit de verhalen van deze ouders en kinderen blijkt dat ook in Amersfoort een aantal zaken structureel niet goed gaat waar het de jeugdbeschermingsketen betreft. Samen met de andere fracties heeft GroenLinks hierom schriftelijke vragen aan het college over dit onderwerp gesteld.



Uit de antwoorden blijkt dat op een aantal punten al een positieve beweging is ingezet. Een belangrijke ontwikkeling is de invoering van een doorbraakaanpak. De doorbraakaanpak is een methode die wordt gebruikt om hulp en ondersteuning te bieden in complexe situaties. Samen met de betrokkenen wordt een plan opgesteld dat uiteindelijk moet leiden tot een duurzame oplossing voor de bestaande problemen.



De doorbraakaanpak wordt niet geremd door eventuele bureaucratie en zoekt de grenzen op van wat wettelijk mogelijk is. Onorthodoxe oplossingen worden hierbij niet geschuwd. De doorbraakaanpak blijkt tot nu toe vaak een eerste maar belangrijkste stap te zijn, om gezinnen die vastlopen weer regie op hun leven te kunnen geven en een positief toekomstperspectief te bieden.

Hiernaast zijn de organisaties die in Amersfoort de specialistische jeugdhulp uitvoeren bezig om de jeugdhulp anders te organiseren. Het is de bedoeling om de zorg en ondersteuning meer te gaan bieden in de omgeving waar het kind of de jongere opgroeit. Door op tijd de juiste zorg te geven wordt voorkomen dat problemen escaleren en zwaardere middelen zoals bijvoorbeeld een uithuisplaatsing moeten worden ingezet.

Positieve ontwikkelingen én enorm complexe situaties

Bovenstaande zaken zijn wat GroenLinks betreft positieve ontwikkelingen omdat ingezet wordt op preventie en het snel en effectief oplossen van problemen. Er zullen echter altijd situaties blijven bestaan waarin kinderen opgroeien in onveilige situaties en jeugdbescherming noodzakelijk is.

Deze situaties zijn vaak erg complex en niet eenvoudig op te lossen. Omdat het hier gaat om kinderen in kwetsbare situaties is het van belang dat de hulp die geboden wordt van de hoogste kwaliteit is. Hiervoor is het nodig dat de randvoorwaarden zoals de beschikbaarheid van de juiste hulp gegarandeerd zijn. Hiernaast is het echter van even groot belang dat we ook kijken naar de wijze waarop de jeugdbescherming wordt uitgevoerd.

Uit wetenschappelijk onderzoek weten we dat hulpverlening het meest effectief is als deze wordt gegeven in samenwerking en overleg met de betrokkenen. Dit geldt ook als het gaat over wat voor soort hulp er wordt ingezet en welk doel ermee bereikt moet worden. Als de mensen om wie het gaat hier niet achter staan dan is de kans van slagen nihil. Tegelijkertijd is dit ook het spanningsveld waarin jeugdbeschermers moeten werken. Aan de ene kant is het van belang om vertrouwen te geven om adequate hulpverlening te kunnen bieden en aan de andere kant hebben jeugdbeschermers de plicht om in te grijpen bij onveilige situaties.

Toch is het mogelijk om ook in deze enorm complexe situaties op een goede manier samen te blijven werken met ouders en jongeren. De wijze waarop de jeugdhulp en jeugdbescherming in Denemarken is georganiseerd laat zien dat dit kan.

Deense jeugdstelsel: samenwerking, overleg en vertrouwen

De basis van het Deense jeugdstelsel is dat beslissingen over steun en hulp het meest effectief zijn als deze genomen worden in samenwerking en overleg met ouders en jongeren. Alle middelen worden dan ook op deze samenwerking ingezet.

Vertrouwen kweken en relaties opbouwen zijn belangrijke uitgangspunten in het werken met gezinnen. In Denemarken is gebleken dat deze manier van werken er voor heeft gezorgd dat niet alleen het aantal gedwongen uithuisplaatsingen is afgenomen maar dat het aantal uithuisplaatsingen in zijn totaal is gedaald. Dit zijn hoopvolle ontwikkelingen en bieden een goed vertrekpunt om te komen tot een betere jeugdbescherming voor alle kinderen, jongeren en hun ouders die dit nodig hebben.



Vragen, meedenken of eigen ervaring delen?

Neem contact op met Bram Leeuwenkamp: BL.Leeuwenkamp@amersfoort.nl of 0624400202

Het rondetafelgesprek over jeugdbescherming in Amersfoort is te volgen en/of terug te zien via de website van de gemeente.