Het staat in alle verkiezingsprogramma’s: burgers van Amersfoort kunnen veel meer zelf. De gemeente hoeft niet meer alles te regelen. Laat Amersfoorters zelf initiatieven ontwikkelen en ondersteun dit vanuit de gemeente. Zo simpel is dit alleen nog niet: we zoeken met elkaar de juiste weg.

Ook GroenLinks is enthousiast over burgerinitiatieven. In ons programma staat daarover: ‘We geven ruimte aan initiatieven van bewoners. Die juichen we toe en faciliteren we’.

Aan de Keerkring 118 zijn twee bijzondere initiatieven ontstaan. De Natuurtuin, waar buurtbewoners samen en met hun kinderen genieten van groen. En de Weggeefwinkel, die mensen met een beperkt budget aan spullen helpt én zorgt voor hergebruik van artikelen. Groene en sociale doelen waar GroenLinks vanuit haar eigen drijfveren van harte achter staat.

Het voortbestaan van de ‘Weggeeftuin’, zoals het initiatief is gaan heten, staat nu echter onder druk. De kwestie is ingewikkeld en jammer genoeg niet snel op te lossen. Mensen die roepen dat het wel even geregeld kan worden, zitten er faliekant naast.

Waarom is het zo moeilijk? De initiatiefnemers kregen van de gemeente terrein en gebouw tijdelijk in bruikleen. De gemeenteraad gaf het college van B en W ondertussen echter de opdracht niet-functioneel gemeentelijk vastgoed en snippergroen te verkopen. Dat brengt geld op en scheelt ook in onderhoud. Welkom in de tijden waarin geld krap is. Deze bezuiniging moet € 1 miljoen per jaar opleveren. Zo hebben wij dat met elkaar afgesproken in de raad.

Voor het terrein en het gebouw van de Weggeeftuin heeft zich inmiddels een koper gemeld. Dit zou het einde betekenen van een mooi initiatief. GroenLinks en andere partijen hebben daarom om uitstel van de verkoop geregeld via een motie, zodat de initiatiefnemers konden onderzoeken of zij zélf het terrein over zouden kunnen nemen: koop, huur, huurkoop, erfpacht...  Met vanuit de gemeente de sterke voorkeur voor verkoop gezien de opdracht van de raad aan het college - een bedrag van 100.000 euro is daarbij genoemd, al een stuk lager dan het bod van de potentiele koper.  Een bedrag waaraan de gemeente nog zou kunnen bijdragen, en te voorzien van afspraken over terugkoop als dat nodig zou zijn.

Huur is voor de mensen achter de Weggeeftuin de enige optie. Een maximale huur van € 1500 per jaar is wat zij kunnen betalen. Plus inzet in onderhoud. Het gat tussen een reele huurprijs en dit bedrag is echter erg groot. Natuurlijk vertegenwoordigen deze initiatieven een maatschappelijke waarde. De gemeente kan vanuit die potten wellicht bijdragen aan het leveren van een duurzame basis. Dit gaat echter ten koste van andere activiteiten. En daarover is de raad het niet eens: er zijn grote verschillen tussen de partijen, hoe zij tegenover de financiering van het geheel staan.   

Is het dan niet mogelijk om de grond symbolisch te verkopen? Geen inkomsten voor de gemeente, wel stop van het onderhoud. En wat met de precedentwerking? Want waarom zouden andere initiatieven zich niet ook kunnen melden bij de gemeente om een leegstaand wijkcentrum voor pakweg een euro te mogen overnemen? En als derde factor: is dit eerlijk tegenover andere initiatieven van burgers die wél veel geld op tafel leggen om hun ideaal overeind te houden zoals bij Klokhuis en Middelpunt?

De wil om burgerinitiatieven te steunen is er in heel Amersfoort. Maar hoe doe je dat dan, ’burgerinitiatieven ondersteunen’?  In het bijzonder bij initiatieven die te maken hebben met gemeentelijk vastgoed, zoals in dit geval? Wat betekent het voor andere afspraken die de gemeente gemaakt heeft? Hoe kun je de maatschappelijke waarde in centen uitdrukken, want daarop uiteindelijk komt het toch neer? Waar moet dat vandaan komen?

Wat we missen zijn heldere criteria die het mogelijk maken om goede beslissingen te nemen. Die zijn er simpelweg nog niet omdat dit een nieuw fenomeen is voor Amersfoort. Het college van B en W heeft nu criteria opgesteld in een peilnota aan de raad, maar daarmee zijn wij nog niet tevreden. De mogelijkheid van huren of erfpacht komt in het stuk niet voor.

Dit vraagt dus om meer tijd. Tijd die nodig is om zorgvuldig te zijn. Er moet eerst een stevige basis liggen die het mogelijk maakt om initiatieven zoals deze goed te ondersteunen. Daarbij moeten alle belangen en afspraken goed tegen het licht worden gehouden. Willen we nu te snel, dan helpen we de Weggeeftuin om zeep. En niet alleen de Weggeeftuin, maar mogelijk ook de kansen voor andere initiatieven van burgers. Initiatieven die we met z’n allen zo graag willen.

Het is daarom ook treurig om te merken dat de Weggeeftuin tot een verkiezingsonderwerp wordt gemaakt. Dat doet de zaak geen goed. Gras groeit niet door er aan te trekken.

Hiske Land