GroenLinks: 'Klaar voor de Toekomst'

Zondag 18 april heeft het congres van GroenLinks in Vredenburg Leidsche Rijn in Utrecht het verkiezingsprogramma en de kandidatenlijst voor de Tweede Kamerverkiezingen vastgesteld. Femke Halsema is opnieuw gekozen als lijsttrekker. Bert van Boggelen, a.i. voorzitter van de CNV en inwoner van Amersfoort, werd door het congres op plaats 14 verkozen. Lees de toespraak van Femke Halsema en bekijk de definitieve kandidatenlijst.

Verkiezingsbeloftes
In haar toespraak deed Femke Halsema drie verkiezingsbeloftes waarop ze wil worden afgerekend. Met GroenLinks neemt de armoede niet toe, maar af. Met GroenLinks wordt onderwijs niet slechter maar beter en beter betaald. En met GroenLinks komen er geen kolencentrales, maar komt er een doorbraak in duurzame energie.

Achterkamertjespolitiek
Als antwoord op het wantrouwen in de politiek deed Halsema een vierde belofte. "Geef ons 15 zetels en wij zullen de cultuur van gekonkel in de achterkamertjes stoppen. Een kort en helder regeerakkoord. Ministers die worden onderzocht en gehoord door de Kamer, voordat ze aantreden. Politieke leiders, en ik dus ook, die in de Kamer blijven en leiding geven aan zelfstandige fracties", aldus Halsema.

Veelzijdige Kandidatenlijst
Tijdens het sprankelend congres was een recordaantal van ruim 1400 leden aanwezig, waaronder een tiental uit Amersfoort. Het congres koos voor een lijst die vernieuwend, sociaal en groen is. Van een bankier tot aan vakbondsbestuurders en vertegenwoordigers uit de milieubeweging. De complete lijst is nu online beschikbaar.

Toespraak Femke Halsema

Vrienden, partijgenoten!

Toen ik 12 jaar geleden de politiek in ging, zeiden vrienden tegen mij.
'Waarom zou je dat nou eigenlijk willen?
De Nederlandse politiek is wel zo ongelooflijk saai'.

Dat klopte.
Nederland was - of leek - een bedaard land, de problemen te overzien. Paarse politici harkten wat aan, in een redelijk onderhouden tuin.

Tsja,
je kan er veel van zeggen.
Saai is het nog nooit geweest.
Ik herinner me hoe ik met Ab Harrewijn TV keek, toen de Twin Towers werden verwoest.
De verwoede discussies over de oorlogen die er op volgden, in Irak en Afghanistan. Guantanamo Bay, de Abu Graib gevangenis.
Er was de ongelooflijke, afschuwelijke moord op Pim Fortuyn.
De opkomst van, in Nederland onbekend en hard incidentenpopulisme.
Het plotselinge vertrek van Paul Rosenmoller.
Struikelende, langzaam vallende kabinetten,
elke keer geleid door diezelfde man - maar dat zal wel toeval zijn
De massale demonstratie op het Museumplein.
De wrede moord op Theo van Gogh, de brief voor Ayaan Hirsi Ali, op zijn lijf gespiest.
Gewelddadig Islamitisch fundamentalisme.
En – ook - de zich langzaam uitbreidende intolerantie in ons land tegen vreedzaam levende moslims en allochtonen,
de groeiende onveiligheid onder homo's.

Nederland is in 10 jaar kwetsbaarder, zoekender, rauwer ook, geworden.
En dat zie je bij veel politici terug: zwevend, zichzelf overschreeuwend en draaiend bij elk zuchtje wind.

En alsof dit niet genoeg is, heeft zich een grote, internationale economische crisis aangediend, veroorzaakt door de hebzucht en oplichting van banken en speculanten.
In een tijd waarin de groeiende wereldbevolking met grote voedselproblemen kampt, onze natuurlijke hulpbronnnen opdrogen en de aarde opwarmt, zullen wij het hoofd moeten bieden aan oplopende werkloosheid en grote financiele tekorten.

Dit is geen tijd om maar wat aan te harken.
Elk mens weet dat wij de crisis niet te boven zullen komen door meer van hetzelfde te doen.
Door meer te vervuilen, door de markt en de banken hun goddelijke gang te laten gaan.
Door geld over de balk te smijten door de allerrijksten huizensubsidies te geven, her en der peperduur asfalt te storten en straaljagers als prestige-objecten aan te schaffen.
Door – zeg maar – het CDA-programma uit te voeren.

Onze toekomst ligt niet – zoals CDA en VVD denken - in de jaren tachtig van de vorige eeuw.
Dan worden de salarissen van leraren, van agenten bevroren. Dan worden ons onderwijs en onze gezondheidszorg langzaam helemaal kaal geschaafd. En dan stijgen de energierekeningen, de huurprijzen en de kosten van de kinderopvang het meeste bij de mensen die dit het slechtste kunnen betalen.
Dat is geen toekomst, dat is dom, dommer, domst.

Er liggen grote problemen.
Dan is de 'boel bij elkaar houden', ook is niet genoeg.
Omdat we weten, dat als je mensen nu vooral hun oude zekerheden belooft, je ze daar uiteindelijk juist van berooft.

Verandering is onvermijdelijk
Bovendien, de kansen zijn minstens zo groot.

Onze idealen zijn actueler dan ooit.
De droom die wij delen van een groen land waar mensen ontspannen hun dagelijkse werk en hun zorg voor anderen, kunnen combineren.
Een land waarin de overheid initiatief ondersteunt, in plaats van het te verstikken, en waarin werk boven inkomen èn rechtvaardigheid boven hebzucht gaat.
Dat is ook een land dat zijn welvaart in wijsheid bezit,
en zorgvuldig gebruikt voor goed openbaar vervoer, veilige buurten, mooie parken, speeltuinen, kunst.
Dat is een land dat zijn nationale trots ontleent – niet aan het foutloos zingen van het Wilhelmus – maar aan zijn mooie scholen en zijn universiteiten.
Ons Nederland is een open, optimistisch land, waar wij samen het pad effenen voor onze kinderen.

Wij hebben zin in de toekomst.
Wij zijn ook klaar voor de toekomst!

Zal dit zonder pijn gaan?
Nee!
Met een tekort van 29 miljard moet je keuzes maken die pijn doen.
Maar wij maken echte keuzes en we doen eerlijke beloften. Beloften waarop we afgerekend willen worden. Ik noem er 3.

Met GroenLinks neemt de armoede niet toe, maar af
Met GroenLinks wordt ons onderwijs niet slechter maar beter en beter betaald;
Met GroenLinks komen er geen kolencentrales, maar komt er een doorbraak in duurzame energie

Wat gaan we doen?

1. Wij durven echt te hervormen.
Wij maken van onze schuldeneconomie een gezonde economie
Waarin de vervuiler betaalt en werk beter loont.
Waarin meer mensen – mannen en vrouwen -, langer zullen gaan werken.
Maar waar iedereen – en niet alleen de mensen die genoeg verdienen om te sparen – recht hebben op verlof.
En ja, wij pakken de hypotheekrente-aftrek aan, en dat doen we langzaam en voorzichtig.
Maar we doen het wel, omdat wij niet kunnen verdedigen dat deze torenhoge aftrekpost de mensen met de hoogste inkomens bevoordeelt, terwijl het ook nog eens leidt tot financieel wanbeheer, en de woningmarkt ontoegankelijk maakt voor jonge mensen.

2. Wij zullen de lasten eerlijker verdelen.
Inderdaad, wij vragen wat extra's van de mensen met de hoogste inkomens.
Omdat we alleen zo ervoor kunnen zorgen dat onze kinderopvang voor iedereen toegankelijk is en goed!
Dat onze gezondheidszorg bereikbaar is, juist en ook voor ouderen, chronisch zieken en gehandicapten.
En dat de jeugdzorg jongeren niet langer op de wachtlijst in de kou laat staan, maar hen helpt en toekomst geeft.

3. Ook voor ons zijn bezuinigingen onvermijdelijk
Maar niet doelloos, niet zielloos
Niet op ontwikkelingssamenwerking, terwijl de crisis in Afrika jonge kinderen het kleine beetje perspectief dat ze hadden, hard uit handen slaat.
Niet op de huisarts, als je kan voorspellen dat de ziekenhuiskosten er door stijgen.

Wel op defensie, om er een moderne en internationale vredestichter van te kunnen maken.
Wel op asfalt, omdat het ons land lelijker en voller maakt en alleen tot meer files leidt
En wel op ons zelf. Wij kunnen toe met minder politici, ministeries, provincies, bestuurders
Wij willen een overheid die selectief is en verantwoordelijk. Die achter zijn bureau vandaan komt en er is als het nodig is. Een overheid die mensen vertrouwt, hen soms een steuntje in de rug geeft en – vooral - vrij maakt.

Zo,
Dit is wat we willen. Dit is waar we voor staan
Idealistisch, realistisch, verantwoordelijk.
En klaar voor de toekomst.

12 jaar geleden, had ik niet het flauwste vermoeden dat ik hier vandaag zou staan. Dat ik om dispensatie zou vragen om nog eenmaal lijsttrekker te kunnen zijn,
Ik denk dat ik iedereen die mij dit had voorspeld, hartelijk zou hebben uitgelachen.

Maar mijn lieve tweeling, veel lol, wat hartzeer en heel, heel veel ervaringen rijker geworden – is het onvermijdelijk dat je verandert. Andere mensen schijnen ook ouder te worden.
Onze partij is ook veranderd.
De afgelopen jaren hebben we in een derde van de Nederlandse gemeenten bestuurd. Meer dan honderd wethouders zijn ons sociale en groene gezicht geweest.
En in al die gemeenten zijn GroenLinksers nu bezig nieuwe colleges te vormen, zoals in Utrecht, waar GroenLinks als grootste partij inmiddels een nieuw college leidt!
Complimenten!

We hebben jaren van tegenwind gehad. Inmiddels hebben we twee verkiezingen gewonnen. Onze koers is helder en herkenbaar.
En ik mag dan ook wel zeggen dat de verkiezingen voor ons geen dag, maar dan ook geen dag te vroeg komen.
Het was na 3 jaar ook echt klaar met het laatste, struikelende kabinet Balkenende.
Geen visie, geen richting, grijs en eindeloos ruzie makend in het Torentje. Om uiteindelijk, na wheelen en dealen, alleen af te spreken wat ze niet willen.

Wij zijn klaar om te regeren.
Hoe progressiever, hoe liever het ons is!
Want wij willen het verschil kunnen maken.

Ik deed jullie al drie inhoudelijke beloftes.
Ik voeg er hier 1 dure belofte aan toe.
Geef ons 15 zetels en wij zullen de cultuur van gekonkel in de achterkamertjes stoppen.
Een kort en helder regeerakkoord.
Ministers die worden onderzocht en gehoord door de Kamer, voordat ze aantreden.
Politieke leiders – en ik dus ook – die in de Kamer blijven en leiding geven aan zelfstandige fracties.

Vrienden, nadat jullie mijn nieuwe collega's hebben gekozen, gaat onze campagne van start.
Ik beloof jullie dat ik me met hart, verstand en ziel zal inzetten voor een geweldige overwinning.
Voor onze prachtige partij. Voor een sociaal, groen, open en nieuwsgierig land.
We zijn - inderdaad - klaar voor de toekomst.