GroenLinks dient dinsdag 3 maart samen met Amersfoort2014 een motie van afkeuring in tegen de wethouder financiën. We vinden namelijk dat de wethouder de raad onvoldoende en niet tijdig heeft geïnformeerd over het preventieve toezicht waaronder de provincie Utrecht de gemeente Amersfoort inmiddels heeft geplaatst. Pas op 2 december 2014, drie weken nadat de raad de begroting 2015-2018 had vastgesteld, kwam de aap uit de mouw en gaf het college aan dat de provincie Utrecht het voornemen had Amersfoort onder preventief toezicht te willen plaatsen. Voor de raad was dat een volslagen verrassing. Op dat moment was het voor de gemeente Amersfoort te laat om een herstelbegroting te maken en preventief toezicht af te wenden.

De gemeente Amersfoort en de provincie Utrecht hebben tussen april en november 2014 regelmatig overleg gehad over de zorgelijke financiële situatie van de gemeente Amersfoort, waarbij op de achtergrond altijd de vraag lag of de wijze van toezicht gepast was. Pas op 3 november gaf het college voor het eerst aan dat er tussen gemeente en provincie verschil van mening bestond over het structureel sluitend zijn van de begroting 2015, via raadsinformatiebrief 2014-117:

“Wel zijn we nog met de provincie in overleg over de vraag of er in hun ogen daadwerkelijk sprake is van een reëel en structureel sluitende begroting voor 2015. Onze eigen analyse hebben wij voor u uiteengezet in de begrotingsstukken. Of de provincie deze analyse volledig zal delen, moet nog worden afgewacht.”

Opmerkelijk is dat een week voordat de begroting in de raad zou worden besproken het verschil van inzicht nog niet is opgelost. Ook opmerkelijk is dat het college een week voor de bespreking van de begroting geen mededelingen doet over wat de gevolgen zijn als dit verschil van inzicht niet tijdig wordt opgelost. Met geen woord wordt in de raadsinformatiebrief de mogelijkheid van preventief toezicht genoemd. Zouden die gevolgen niet besproken zijn met de provincie? Dat is moeilijk te geloven. Pas op 2 december is de raad ingelicht over het voornemen van de provincie om Amersfoort onder preventief toezicht te plaatsen.

Op 16 december 2014 vond een hoorzitting plaats over het voorgenomen preventief toezicht waarbij de commissie Begroting en Verantwoording van de raad, wethouder Buijtelaar en ambtenaren van de gemeente Amersfoort en de provincie Utrecht aanwezig waren. Het door de provincie gemaakte verslag van deze hoorzitting eindigt met de volgende passage:

“Hij [Van Lunteren] geeft aan dat andere gemeenten in een vroegtijdig stadium aan de slag zijn gegaan met de door de provincie gecommuniceerde opmerkingen en daardoor alsnog tijdig een structureel sluitende begroting konden overleggen.”

Amersfoort dus niet. Uit de interpellatie in de raadsvergadering van van 13 januari 2015, over het proces dat geleid heeft tot de ondertoezichtstelling van de provincie, bleek dat de gemeente Amersfoort al die maanden koppig is geweest, voet bij stuk heeft gehouden en is blijven uitgaan van het eigen inzicht. Dat is op zijn minst onnozel en onhandig. Amersfoort betaalt daar een hoge prijs voor, namelijk preventief toezicht vanuit de provincie. De gemeente Amersfoort en de provincie hadden hun verschil van inzicht moeten oplossen, Amersfoort had eerder aan de slag moeten gaan met de opmerkingen van de provincie. Dit hardnekkige verschil van inzicht had bovendien geagendeerd moeten worden in de commissie Begroting en Verantwoording. Als we als raad tijdig waren ingelicht over een mogelijk preventief toezicht dan hadden we als raad het college kunnen aansporen om met de provincie het verschil van mening op te lossen, een sluitende begroting kunnen maken voor het jaar 2015 en preventief toezicht kunnen afwenden.