Ik heb het meest zinloze beroep van Nederland ontdekt: bewakingsmedewerker. Nee, niet alle bewakingsmedewerkers, ik heb het over die ene, die ik aantrof bij de poort voor een immens blok van staal en beton, een dichtgemetseld gebouw, van de buitenwereld afgesloten met een dubbele rij hekken, voorzien van prikkeldraad en camera's.
Er komt al jaren niemand binnen. En nog veertig jaar zal er niemand komen, volgens de website kcd.nl. Ik heb het over de kerncentrale bij Dodewaard, waar ik, liefhebber van het Gelderse rivierenland, onlangs was. Zoals een misdadiger altijd terugkeert naar de plaats delict, wilde ik als actievoerder van dertig jaar geleden wel eens zien wat ervan gekomen is. Ik moest terugdenken aan de kou, de regen en de modder. De grimmige sfeer die rond de blokkade was ontstaan. Een vreugdesprongetje kon ik niet onderdrukken. Een beetje laat, maar het is wel gelukt: Dodewaard is dicht! Potdicht! Dichtgemetseld! Maar wat een zinloos ruimtebeslag in het prachtige rivierenland. Een dikke vijf hectare is van de uiterwaarden afgesnoept en met hekken omzoomd. Op kilometers afstand tekent een merkwaardig mausoleum zich af tegen het oneindige laagland.
In 1997 is de centrale al stilgelegd. Toch kan pas in 2045 met de sloop worden begonnen. Hoeveel van de actievoerders van destijds, zullen dan nog in leven zijn? Kan ik de sloop ooit meemaken? Slechts een handjevol hoogbejaarde veteranen zal met genoegen zien waarvoor zij werkelijk hebben gestreden. De centrale is 28 jaar in bedrijf geweest en staat daarna dus 48 jaar stil om af te koelen. Als het zover is, wordt het resterende radioactieve materiaal, altijd nog een paar duizend ton, in stukken gezaagd en in vaten voor 300 jaar opgeslagen in een loods in Zeeland.
Lopend over de Waalbandijk, liet ik deze tijdperken tot me doordringen. Los van het hoogradioactieve afval, waar in de hele wereld nog geen goede oplossing voor is gevonden, zitten we nog decennia lang opgescheept met een nutteloos industrieel restant. Er staan in de wereld zo'n 450 kerncentrales. En allemaal veel groter dan die in Dodewaard. Iedere centrale is ontworpen op een levensduur van gemiddeld veertig jaar. Afhankelijk van de methode van ontmanteling duurt het daarna nog eens vijftig jaar voor de installatie in z'n geheel kan worden verwijderd. Over enkele jaren komen de vier centrales bij Antwerpen vrij. Worden die dan ook een halve eeuw geconserveerd? Die van Borssele sluit over twintig jaar, zo zijn de plannen. De sloop kan dan in 2080 beginnen. Naast iedere kerncentrale in bedrijf, staat straks één gesloten centrale af te koelen, in afwachting van ontmanteling en sloop.
De partijen die onderhandelen over een nieuw kabinet willen graag meer kerncentrales in Nederland. Ze vinden windenergie maar een linkse hobby. Windmolens staan namelijk zo vaak stil. Tja. En windmolens vormen een aantasting van het landschap. Tja, tja. Eén troost: die bewakingsmedewerker in Dodewaard zit tot z'n pensioen gebeiteld. Onafhankelijk van conjunctuur, politieke besluitvorming of maatschappelijk draagvlak blijft hij dapper op z'n post. En na hem waarschijnlijk nog een generatie. 'Wat doe jij in het leven?', hoor je op een feestje vragen: 'Ik pas op een blok beton'.