Dinsdag 28 mei stond het Collegeprogramma 2013–2014 met de Kadernota 2014 op de agenda van de gemeenteraad. De behandeling begon met een Algemene Beschouwing van elke fractie. Lees de bijdrage van Hiske Land, fractievoorzitter van GroenLinks Amersfoort.
Voorzitter, dames en heren, thuis, hier aanwezig, college, collega raadsleden,
Vandaag behandelen we het Collegeprogramma 2013 – 2014, bestaand uit de onderdelen
– concrete invulling voor 2013
– kadernota voor 2014
– doorkijk naar 2015 – 2017.
Het is een enorme mondvol – maar inderdaad: alleen een Kadernota zou niet passen. We hebben een nieuwe situatie – een college voor een jaar … – tot aan de verkiezingen in maart 2014.
Een nieuwe lente, een nieuw geluid. Dit zijn woorden die zo afgesleten zijn dat je ze niet meer zou moeten gebruiken. Maar ik ga wel even door:
Een nieuwe lente en een nieuw geluid:
Ik wil dat dit lied klinkt als het gefluit,
Dat ik vaak hoorde voor een zomernacht,
In een oud stadje, langs de watergracht.
De Mei van Gorter, zoals deze vorige week zondag in Park Randenbroek gelezen is. Alle drie de boeken – van elf uur 's morgens tot half zes in de middag. In een Park Randenbroek dat er in het meilicht wonderschoon bij lag.
De Mei van Gorter, geschreven in Amersfoort, en wel in het huis waar nu een oud-collega in woont: Gerda Eerdmans. Onze conclusie aan het eind van de dag was: Gorter, dit kon korter.
Een nieuwe lente. En ja, een nieuw geluid, een nieuw college. Er is veel commentaar is gekomen op het feit dat het nieuwe college geheel uit mannen zou bestaan. Onze burgemeester liet zich net in een andere bijeenkomst ontvallen dat een bepaald besluit 'in de boezem van het college' aan de orde zou komen. Nou – als er een college is dat geen ....
Maar de GroenLinks fractie ziet ook: een college dat energie heeft, de klus aanpakt, lol heeft met elkaar, contact zoekt en heeft.
Dat is goed, dat doet goed. We hebben nog krap een jaar te gaan ... dit is de nieuwe ploeg met een pittige opdracht. Zij zijn aan de slag met een coalitieakkoord waar wij achterstaan. Een coalitieakkoord met een sociaal en groen geluid waarin wij als GroenLinks nodig waren en zijn.
Groen en sociaal, in tijden van 'de cholera; – de krapte van deze jaren ... het blijven moeilijke tijden – en ik kan wel een raar gevoel krijgen als ik hoor dat het voornaamste probleem in een vorige periode was hoe 20 miljoen te besteden, in plaats van structureel te bezuinigen …, en verder bezuinigen, en verder.
---
Voor 2013 komt het college met een lijst 'concrete resultaten' die ze willen behalen. Uitstekend, al zien we dat de resultaten nog niet concreet omschreven zijn. We hebben vertrouwen dat het college die punten van handen en voeten geeft voorziet. Ga zo door. Doe het!
Ik loop het rijtje verder af;
En kom bij 2014.
Uit de keuzes die gemaakt kunnen worden met oog op de begroting, heeft het college gekozen voor het sluitend maken van de begroting voor 2014. Klinkt cryptisch, maar wij staan erachter want het is passend in deze situatie – nog slechts een jaar te gaan. En – wat ons verrast – geen 8 miljoen, maar een bezuinigingsopdracht van 6 miljoen. Twee miljoen minder dan waar wij voor vreesden.
Het college wil voor 2014 de begroting sluitend maken. Geen bezuinigingen meer zonder visie – dat hebben we vorig jaar bedongen.
De weg nu heeft echter geen nieuw perspectief – dat pas vanaf 2015 - , maar de traditionele bezuinigingsmiddelen; de nullijn – de kaasschaaf. Begrijpelijk. Logisch. Maar ook teleurstellend dat er niet echt beredeneerde keuzes aangegeven worden. Want we hebben in het coalitieakkoord gevraagd naar onderzoek met haalbaarheid en consequenties.
Want bij een aantal sectoren hakken we echt op de korst hakken met die kaasschaaf . Reden om het college de opdracht mee te geven de nullijn te onderzoeken – niet a priori door te zetten, maar de effecten te laten zien.
Nee – het effect dat het college omschrijft is alleen in termen van geld – gaan voor de maximale opbrengst. En die is alleen te halen als er geen uitzonderingen worden gemaakt. Oprecht visieloos bezuinigen.
Drie opmerkingen bij de nullijn:
1. GroenLinks wil aandacht vragen voor het ambtelijk apparaat. Laten we ons realiseren dan de gemeente van alle bezuinigingen (eerst 10, vervolgens 20 miljoen en nu weer verder met zes) een derde voor zijn rekening heeft genomen. Een groot deel daarvan komt uit de bemensing. Het heeft een slankere en wellicht zelfs betere organisatie opgeleverd met relatief minder overhead, terugloop externe inhuur, optimalisatie werkprocessen. Maar: de grenzen zijn in beeld. Tot hoever gaan we. Wie kan dat bepalen? Nu ligt het voorstel bijvoorbeeld om zwangerschapsverlof niet meer vervangen. Wij vinden dat slecht voor de positie van vrouwen.
2. De nullijn (geen prijs- en looncompensatie, betekent een bezuiniging van 4.5 procent) op cultuur is voor GroenLinks onbespreekbaar wegens de afspraken in het coalitieakkoord. GroenLinks heeft, gezien het vel dat over de oren van de instellingen is getrokken tegenover het grote belang van een goed cultureel klimaat voor de inwoners, voor de economie, het vestigingsklimaat – in het coalitieakkoord ingebracht dat er in 2014 niet verder bezuinigd wordt op cultuur. Voor ons heel wezenlijk. Afwijken van de afspraak is onacceptabel.
3. We hebben ook zorgen om de effecten van de nullijn op Zorg en Welzijn. Brengt de nullijn organisaties of de uitvoering van de Wmo niet in de problemen? Wij zouden hierin de wethouder hierin de vrijheid willen geven om van de nullijn af te wijken. Waar loopt het spaak? Koppel dat terug.
Het college geeft aan dat wanneer het rechtstreeks vertalen van rijksbezuinigingen naar de lokale velden tot maatschappelijke problemen leidt, dan wordt het een politieke afweging. Wat GroenLinks betreft is de uitkomst van zo'n afweging helder.
Al in 2010 hebben wij gevraagd het automatisme, de rijksbezuiniging één op één te verhalen op het betreffende beleidsterrein af te schaffen om zelf de ruimte te maken voor eigen keuzes en afwegingen. Het was letterlijk mijn eerste motie. De aanhouder wint zullen we maar zeggen.
Toeristenbelasting: daar gaan we het de komende dagen nog royaal over hebben. Uitgangspunt voor GroenLinks is dat de toeristenbelasting een middel is, geen doel op zich. Geen middel om de algemene middelen te spekken, maar om het economisch en toeristisch klimaat te versterken. Om dat te bereiken willen we haar invoeren. Niet omdat het kan omdat het kan.
---
Een paar kanttekeningen.
Weerstandsvermogen. Het is logisch dat in tijden van crisis het weerstandsvermogen afneemt. We begrijpen dat we nu het weerstandsvermogen niet omhoog krijgen. Maar we zien het wel als een noodzakelijkheid voor de volgende periode.
Goed dat we reserveren voor grondexploitatie – langzaam een pot creëren waarmee de potentiële grote gapende financiële gaten gedicht kunnen worden. Ja. een grote zorg, die grondexploitatie. Maar waar wij ons over verbazen: Hallo .. wij zijn niet de enige gemeente die hiermee worstelt. In ieder geval alle gemeenten op last van de rijksoverheid – die met de vierde en vijfde nota ruimtelijke ordening daartoe aangewezen zijn – enorm aan het groeien zijn geslagen.
College; kom van dat eiland dat Amersfoort is, en maak met al deze gemeenten, al dan niet via de VNG een vuist. Of in ieder geval samen een groot gebaar, in plaats van ieder voor zich, beteuterd kijkend naar de eigen tekorten.
---
Voorzitter, vanavond komen wij met een aantal moties en amendementen. Naast cultuur en toerisme ook op het gebied van sporttechnisch kader. En temporiseren bezuinigingen amateurkunst. Huisvesting van (allochtone) ouderen bewaren we voor een andere gelegenheid, in het kader van de woonvisie 2011 – 2020.
En zijn we benieuwd met welke moties en amendementen onze collega's van andere partijen komen.
Want is ten slotte; een nieuwe lente, een nieuw geluid.
Voor nu dank ik u voor uw aandacht.
Nieuws 2013 Kaders aan de Begroting voor 2014 Reageren Hiske Land,
fractievoorzitter GroenLinks,
a.land@raad-amersfoort.nl