11 november; dag van de duurzaamheid. Ook schoon genoeg van kernenergie? Kom in actie en stap bijvoorbeeld over op groene stroom. Of help mee door lokaal in actie te komen; tegen kernenergie en voor duurzaamheid. Abel Hertzberger van De Expeditie in Amersfoort is één van de initiatief­nemers van deze lokale acties van het Landelijk Platform Tegen Kernenergie (LPTK).

Lokale actie duurzaamheid versus kernenergie

Er zijn heel concrete plannen voor de bouw van nieuwe kerncentrales in Borssele, Zeeland. Het energiebedrijf Delta wil 2500 Megawatt meer atoomstroom op gaan wekken. De vergunning­procedure is gestart, wat Delta en dit kabinet betreft gaat de schop begin 2014 de grond in. Dus we hebben ook nog tijd om dit plan tegen te houden! Er zijn veel organisaties actief en het meest bemoedigend is misschien wel het brede nationale platform 'Schoon genoeg van kernenergie'. Daar doen ook de PvdA, GroenLinks, de SP en de PvdD aan mee.

Dat platform wil zich beperken tot een paar grote landelijke acties per jaar. Prima. Maar het is ook net zo belangrijk om lokaal actief te zijn, om mensen heel direct te benaderen en te bereiken. Het Landelijk Platform Tegen Kernenergie (LPTK) roept jullie op om op 11 november, de dag van de duurzaamheid, lokaal in actie te komen; tegen kernenergie en voor duurzaamheid. Ze hebben daarvoor een vorm bedacht die makkelijk, leuk en effectief is. Natuurlijk kun je het ook anders doen, het gaat er maar om dat er op 11 november in minstens dertig plaatsen in Nederland tegelijk actie wordt gevoerd.

Nieuwe kerncentrales in Borssele

Het Zeeuwse energiebedrijf Delta wil, samen met het Franse EDF en het Duitse RWE, nieuwe kerncentrales bouwen in Borssele, Zeeland. Definitieve besluiten moeten nog worden genomen, maar als het aan Delta ligt gaat de schop in 2014 de grond in. Het gaat om een omvangrijk nucleair complex, 2500 Megawatt extra atoomstroom. De bestaande kerncentrale in Borssele heeft een vermogen van 500 Megawatt.

Hebben we zo veel energie nodig?

Nee. Delta geeft ook toe dat de elektriciteit bedoeld is voor de export naar noordwest Europa, met name Duitsland. Ze worden hier gebouwd omdat de Duitse bevolking geen kerncentrales meer wil en omdat dergelijke centrales heel veel afvalwarmte produceren. Een kerncentrale levert meer afvalwarmte dan elektriciteit. Die warmte van nieuwe centrales kan niet meer op de rivieren geloosd worden omdat de temperatuur van de grote rivieren dan te hoog oploopt. Bovendien is de waterstand in de zomer vaak te laag. Daarom wil Delta de afvalwarmte via de Westerschelde naar zee afvoeren.

Nieuwe kerncentrales zijn een aanslag op de natuur, het Zeeuwse landschap en het milieu. Er zijn extra hoogspannings­lijnen nodig door de zak van Zuid-Beveland, misschien zijn er grote koeltorens (van 170 meter hoog) nodig. En dan hebben we het nog niet over de kans op ongelukken, het radioactief afval, radioactiviteit in de omgeving, de zware extra veiligheids­maatregelen waar Zeeland mee te maken krijgt...

Absoluut veilige kerncentrales bestaan niet en ongevallen zijn nooit volledig uit te sluiten. Elk jaar vinden wereldwijd vele ongevallen en incidenten plaats. Delta kiest voor een nieuw soort kerncentrale (de EPR, European Pressurised Reactor) die nog nergens ter wereld functioneert. Er zijn wereldwijd twee EPR's in aanbouw; beiden zijn veel duurder dan begroot en de bouw duurt veel langer dan gepland. Wie het financiële risico draagt? U, de belastingbetaler.

Maar kernenergie produceert toch geen CO2 en is toch beter dan kolen?

Dit klopt niet. Kernenergie draagt wel degelijk zelf ook bij aan klimaat­verandering, in alle stappen van de cyclus wordt CO2 uitgestoten. Atoomstroom vervuilt ook nog op andere manieren ons milieu; het winnen van uraniumerts veroorzaakt ernstige radioactieve vervuiling en gezondheids­schade in de wijde omgeving van de mijnen. Voor het kernafval hebben we nog steeds geen oplossing; waar gaan we dat tienduizenden jaren opslaan? Waarom zou je moeten kiezen tussen twee vieze technieken?

Eigenlijk is het best eenvoudig: we moeten onze energie­voorziening stapje voor stapje volledig duurzaam maken. Er is veel mogelijk. Zo haalt Duitsland zijn elektriciteit al voor 20% uit duurzame bronnen. In Nederland is dat maar 4%! Er valt nog heel veel te winnen door efficiënter met onze energie om te gaan, bijvoorbeeld met kleinschalige warmtekracht­centrales en energie­besparing. De ontwikkeling en bouw van kerncentrales staat de doorbraak naar veilige, schone en betaalbare stroom in de weg. Één kerncentrale kost minimaal 5 miljard euro. Dat geld kan dan niet meer besteed worden aan de ontwikkeling van duurzame energiebronnen. Zo blokkeert kernenergie juist duurzame energie­opwekking.

Een minderheid (24%) van de Nederlandse bevolking wil graag nieuwe kerncentrales, een grote meerderheid (91%) wil meer duurzaam opgewekte energie. Er is dus massaal draagvlak voor duurzame energie.

Wat kunt u doen om de energie­voorziening groener, schoner, slimmer en goedkoper te maken? Om te helpen voorkomen dat we dure, riskante en vervuilende kerncentrales gaan bouwen?

De simpelste manier is door groene stroom af te gaan nemen. Hoe meer mensen groene stroom kopen hoe minder vraag er is naar vieze, met kolen en uranium opgewekte stroom. Dan wordt meer energie opgewekt met zon, wind, water en schone biomassa. Vrijwel alle energie­bedrijven bieden groene stroom aan maar het is natuurlijk het beste als u overstapt naar een bedrijf dat alleen groene stroom maakt en verkoopt. Zo geeft u een duidelijk signaal dat u wilt dat er iets verandert.

Op www.groenestroomjagraag.nl kunt u alle aanbieders vergelijken op de milieu­kwaliteit van hun aanbod en kunt u direct kiezen voor een echt groene stroom­leverancier.

U kunt ook meedoen aan tal van initiatieven om zelf schoon en decentraal uw eigen energie op te wekken. In honderden plaatsen in Nederland zijn cooperaties actief, stimuleert de gemeente dit soort initiatieven, wordt er samengewerkt tussen groepen burgers om goedkope zonnepanelen te installeren, een aandeel te nemen in een windmolen of met simpele besparings­maatregelen enorm veel minder energie te gaan gebruiken.

Op www.duurzameenergie.org staan veel voorbeelden en contactadressen.

Maar de keuze voor kernenergie is niet rationeel en dat betekent dat we meer moeten doen om de plannen van Delta tegen te houden. Alleen meer groene stroom gebruiken is niet genoeg, we moeten ook in actie komen tegen kernenergie. Op www.schoongenoegvankernenergie.nl kunt u uw handtekening zetten, misschien bent u wel de 100.000e ondertekenaar! In Zeeland kunt u actief worden voor het Zeeuwse platform Borssele 2? Nee!, in verschillende plaatsen zijn lokale groepen actief tegen kernenergie en voor schone en duurzame energie. In veel gemeenten wordt het bestuur gevraagd om alleen nog maar groene stroom te gebruiken en te verklaren geen nieuwe kerncentrales te willen. Verschillende organisaties hebben informatie­materiaal dat veel breder en beter verspreid zou moeten worden.

Kortom: er zijn veel mogelijkheden om wat te DOEN, kijk op bijvoorbeeld:

www.tegenstroom.nl, www.stopkernenergie.nl, www.borssele2nee.nl!